Wiele dużych i mniejszych miast w Polsce posiada własne herby. Niektóre są bardziej znane, inne mniej. Niektóre kojarzone są w całym kraju, inne znane są wyłącznie społeczności lokalnej. Z częścią herbów wiążą się różnego rodzaju legendy, a czasem także tajemnice. Jak to jest z herbem Wrocławia?

Heraldyka

Heraldyka jest jedną z dziedzin historii. W obrębie jej zainteresowań znajdują się herby. A dokładniej, zajmuje się ona badaniem ich rozwoju oraz znaczenia, a także tym, jakie zasady obowiązywały przez wieki w procesie kształtowania się herbów.

Herb Wrocławia, co się na nim znajduje?

Herby zawsze są wyjątkowe. Na wrocławskim herbie znajdują się wizerunki dwóch św. Janów, lew, orzeł oraz litera “W”. Co oznaczają poszczególne elementy? Czy są one przypadkowe? A może są bardzo istotne z punktu widzenia miasta? Sprawdźmy, jak to było od początku.

Wiek XIII

To właśnie XIII wieku sięga historia wrocławskiego herbu. W tym czasie we Wrocławiu panował Henryk III BIały. W okresie tym, czyli mniej więcej w okolicy roku 1261-1262, posługiwano się specjalną pieczęcią miejską, która przedstawiałą postać dwugłowego orła. Dokument z wrocławską pieczęcią zachował się w Dreźnie, a jego wizerunek stał się podstawą w wyglądzie dzisiejszego herbu. Dlatego też tuż po II wojnie światowej uznano, że na pieczęci znajdują się dwie połówki orła. W związku z tym wykonany został herb, przedstawiający połowę białego, polskiego orła oraz połowę czarnego, nawiązującego do rodu piastowskiego. Taki wygląd symbolizował powrót piastowskiego Wrocławia do Polski. Nie wszyscy znawcy heraldyki zgadzali się z taką interpretacją tłumacząc, że nie jest to podwójny orzeł, lecz jeden, za to z dwoma głowami.

Wrocławski herb, co oznaczają poszczególne elementy?

Dyskusja wokół pierwszego wizerunku herbu sprawiła, że wkrótce zmienił on swój wygląd. Zrezygnowano z dwugłowego wizerunku orła na rzecz jednego, upamiętniającego panowanie Piastów we Wrocławiu. I to właśnie czarny, piastowski orzeł do dnia dzisiejszego widnieje w herbie miasta. Ale to nie wszystko.

Wizerunek Jana Chrzciciela i Jana Ewangelisty

W wieku XIV we Wrocławiu formował się samorząd miejski. I to właśnie do tego okresu nawiązuje wizerunek św. Jana Chrzciciela, jako patrona katedry oraz biskupstwa wrocławskiego. Również w wieku XIV, w ratuszu ufundowana została kaplica św Jana Ewangelisty, jako patrona władz miejskich. W związku z tym doszło do sytuacji, w której dwóch świętych zyskało duże znaczenie dla miasta. Jan Ewangelista oraz Jan Chrzciciel stali się patronami Wrocławia. Stąd w dzisiejszym herbie znajdują się wizerunki obu świętych.

Litera “W”

W wieku XV herb miasta uległ kolejnej modyfikacji. Dołączono do niego literę “W”. Badacze przyjmują, że jest to nawiązanie do Wratislava, księcia, który założył osadę, na bazie której powstał dzisiejszy Wrocław.

A co z lwem o dwóch ogonach?

Ten element nawiązuje do faktu, że  w wieku XIV Wrocław, a dokładnie Księstwo Wrocławskie dostało się pod panowanie Czechów. I to dzięki nim, w herbie znalazł się wizerunek lwa.

Wiele zmian…

Przez wieki herb miasta ulegał licznym zmianom, modyfikacjom, w zależności od epoki w której przyszło mu funkcjonować. Gdy Wrocław znajdował się pod panowaniem Czechów, wówczas na herbie miasta widniały dwa wizerunki Jana Chrzciciela oraz dwa czeskie lwy w koronie. W wieku XVI, kiedy to Wrocław oraz królestwo Czech dostały się pod panowanie Habsburgów, herb miasta przybrał kształt zbliżony do dzisiejszego. Zaprojektowano pięć pól, tak jak w dzisiejszym herbie. Orzeł Piastowski, litera “W”, lew oraz wizerunki dwóch świętych. Herb w takiej postaci utrzymywał się aż do wybuchu II wojny światowej.

Okres wojenny

Wybuch II wojny i wzrost znaczenia nazistów sprawił, że herb został zmieniony. Modyfikacja była dość istotna, gdyż dla nazistów niepożądanym widokiem był wizerunek świętych, ale także czeskiego lwa, symbolizującego silne i niezależne państwo czeskie. Herb został zatem przeprojektowany, składający się z tylko dwóch pól: w górnej jego części pozostawiono piastowskiego orła, w dolnej natomiast Krzyż Żelazny.

Herb Wrocławia w obecnym kształcie ustalony został w roku 1995.