Dalsza część artykułu dotyczącego wrocławskich noblistów. To dzięki tym ludziom sława Wrocławia dociera do najdalszych zakątków naszego globu.

wrocławski noblista

Nagrodą Nobla w dziedzinie chemii w roku 1918 roku został uhonorowany Fritz Haber. Urodził się we Wrocławiu, tu też z początku studiował. Nagrodę otrzymał za rewolucyjne odkrycie metody syntezy amoniaku, co pozwoliło produkować nawozy sztuczne. W późniejszych zaś latach przewodził budowom pierwszych fabryk produkujących nawozy na dużą skalę, dzięki czemu wkrótce stał się milionerem. Kontrowersje przyniosło jego zaangażowanie podczas I Wojny Światowej w produkcję materiałów wybuchowych i gazów bojowych.

 

 

Friedrich Bergius

W 1931 roku również w dziedzinie chemii Nagrodę Nobla otrzymał Friedrich Bergius. Bergius urodził się na Złotnikach, dzisiejszej dzielnicy Wrocławia, tutaj się także kształcił z doktoryzacją włącznie. W swych badaniach szczególnie zajmował się chemicznymi metodami wysokociśnieniowymi za to też otrzymał Nagrodę Nobla – wspólnie z Carlem Boshem. Opracował metodę uzyskiwania benzyny syntetycznej, dzięki czemu znacznie wzmocniło to potencjał wojenny III Rzeszy. Obok benzyny syntetycznej, wypracował metody pozyskiwania glikolu etylowego i fenolu. Friedrich Bergius został umieszczony w Galerii Sławnych Wrocławian.

 

wroclawscy nobliści

Kolejnym wrocławskim Noblistą, tym razem w dziedzinie fizyki, został Erwin Schrödinger w 1933 roku. Schrödinger to wybitny austriacki fizyk, autor słynnego równania falowego, tzw. Schrödingera, które ma kluczowe znaczenie dla mechaniki kwantowej. Nagrodę otrzymał on wspólnie z Paulem Dirakiem za „odkrycie nowych, płodnych aspektów teorii atomów i ich zastosowanie”. Związek austriackiego fizyka z Wrocławiem jest jednak niewielki, był on bowiem profesorem na Uniwersytecie Wrocławskim zaledwie przez jeden rok (1921).

 

 

wrocławscy nobliści

O wiele mocniej związany z Wrocławiem był za to kolejny noblista – Otto Stern, fizyk i profesor Uniwersytetu Wrocławskiego. Rodzina Sterna przeprowadziła się do Wrocławia, gdy młody Otto miał 4 lata. Tutaj ukończył Johannes-Gymnasium (obecnie Zespół Szkół Ekonomiczno-Administracyjnych im. Marii Dąbrowskiej przy ulicy Worcella), a także studiował i doktoryzował się. Nagrodę Nobla otrzymał w roku 1943 za wkład w rozwój metody wiązki molekularnej i odkrycia momentu magnetycznego protonu.

 

wrocławscy nobliści

W 1954 roku laureatem Nagrody Nobla został kolejny profesor Uniwersytetu Wrocławskiego – Max Born. Niemiecki fizyk urodził się w 1882 roku we Wrocławiu i tutaj zdobywał wykształcenie – uczęszczał do gimnazjum im. Króla Wilhelma (budynek już nie istnieje). Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki otrzymał za rozwój równania Schrödingera. Max Born z powodów etycznych odmówił udziału w zespole pracującym nad bronią atomową. Do dziś zachowała się kamienica, w której mieszka przy placu Wolności 4. We Wrocławiu znajduje się także plac nazwany jego imieniem.

 

Reinhard Selten

Ostatnim z wrocławskich noblistów jest Reinhard Selten, ekonomista. Selten urodził się we Wrocławiu w 1930 i żył tu do II Wojny Światowej. Jak sam pisze, nigdy później nie zawitał do swojego rodzinnego miasta. Selten Nagrodę Nobla otrzymał w 1994 wspólnie z Johnem Harsanyim i Johnem Nashem za osiągnięcia w zakresie teorii gier. Selten jest także jednym z prekursorów ekonomii eksperymentalnej. Ekonomista zmarł w 2016 roku, do końca zycia był wielkim propagatorem języka esperanto i idei języka międzynarodowego.