Wrocławskie Zakłady Elektroniczne Mera-Elwro, znane także pod nazwą Centrum Komputerowych Systemów Automatyki i Pomiarów “Mera-Elwro”, powstały w roku 1959. Ich powstanie związane było z decyzją ówczesnego ministra do spraw przemysłu ciężkiego. Zakłady funkcjonowały aż do rok u1993, w jednej z wrocławskich dzielnic – Grabiszynie.

Co produkowano?

Zakłady, jak wskazuje nazwa zajmowały się produkcją sprzętu elektronicznego. Co ciekawe, odnosiły w tej branży dość duże, jak na owe czasy sukcesy. To właśnie we Wrocławiu wyprodukowano pierwszy polski kalkulator biurowy, znany jako Elwro 105LN. Ale to nie wszystko. Produkowane były komputery, osprzęt komputerowy, elementy elektroniki wojskowej, a po “sąsiedzku”, kilka budynków dalej funkcjonowało przyzakładowe technikum elektroniczne. Dokładna nazwa tejże jednostki brzmiała Elektroniczne Zakłady Naukowe (oznaczane skrótem EZN).

Trochę historii

Przyglądając się czasom, w których powstały Zakłady warto zauważyć, że na górze Ślęży wybudowany został nadajnik, dzięki któremu można by oglądać telewizję. W dzisiejszych czasach brzmi to bardzo nierealnie, ponieważ dzisiaj telewizor jest tak powszechną rzeczą, że znajduje się w każdym domu. Ale nie zawsze tak było. I właśnie chęć upowszechnienia telewizorów stał się przyczyną, która zdecydowała o uruchomieniu wrocławskich zakładów. Nie jest też tak, że telewizorów nie było w ogóle. Były, ale produkowane były wyłącznie w stolicy. Mimo pierwotnego założenia, we wrocławskie zakłady telewizorów nie produkowały.

Komputery

Mimo pierwotnych założeń, we Wrocławiu, zamiast telewizorów produkowane były komputery mainframe, a dokładniej dwie serie komputerów. Pierwsza z nich, to znana wielu osobom seria ODRA, a druga – RIAD.

Komputery ODRA

Komputery ODRA to niewątpliwie jeden z najważniejszych wynalazków wrocławskiego zakładu. Były to komputery wyjątkowe, które różniły się od innych modeli. Sukces tej linii komputerów związany był z faktem, że ODRA umożliwiała pracę także z oprogramowaniem, które zostało opracowane przez inne firm, co sprawiało, że stała się urządzeniem, z którego można było dość powszechnie korzystać. Dodatkową zaletą był fakt, że uniwersalność dotyczyła także możliwości podłączenia różnorodnych urządzeń peryferyjnych. Przez lata funkcjonowania zakładów, wyprodukowanych zostało kilka modeli komputerów z serii ODRA: 1001, 1002, 1003, 1013, 1103 oraz 1204. Zakłady Elektroniki wyprodukowały także dwa inne modele – 1304 i 1305, które powstały na licencji firmy ICL. W nawiązaniu do tych dwóch typów, wyprodukowano w późniejszym okresie jeszcze model 1325.

ODRA – zastosowanie

Mimo że dawniejsze komputery dość mocno różniły się od tych, które znamy dzisiaj, szczególnie w kwestii gabarytów i możliwości technicznych, to polskie komputery ODRA całkiem długo pełniły swoją rolę. Jeszcze na początku XX w., w przedsiębiorstwie Hutmen, korzystano z wrocławskiego komputera, który realizował zadania w głównej sterowni dystrybucji. Z powodzeniem działał on do 18 lipca 2003 r. kiedy to został wycofany. Rekordzistą w czasie korzystania z komputera wyprodukowanego przez Wrocławskie Zakłady Elektroniki było PKP, które ostatecznie wyłączyło wszystkie stare maszyny w roku 2010.Do roku 2006 w Ostródzie wykorzystywało komputer marki ODRA 1305. W późniejszych latach działały i były wykorzystywane jeszcze dwie maszyny, na stacjach rozrządowych: Wrocław Brochów oraz Lublin Tatary. Ta ostatnia została ostatecznie zamknięta dopiero w maju 2010 r.

Ci, którzy chcieliby na własne oczy zobaczyć ten cieszący się przez lata popularnością polski komputer, mogą wybrać się do Muzeum Historii Komputerów i Informatyki w Katowicach, gdzie znajduje się działający eksponat ODRA 1305.