Pręgierz nawiązuje do czasów, kiedy wiele kar wymierzanych było publicznie. W dawnych czasach pręgierz znajdował się w każdym większym mieście. Ale co to właściwie jest pręgierz? I czemu jest tak ważny dla Wrocławia?

Pręgierz to nic innego jak słup, który służył do wymierzania kar. Zazwyczaj znajdował się on w centrum miasta, najczęściej w okolicach ratusza. Przywiązywano do niego oszustów. Pręgierz służył do wymierzania kar, takich jak hańba publiczna czy chłosta, ale również tych, którzy mieli zostać wygnani z miasta.

 

Wrocławski pręgierz

 

Zanim we Wrocławiu pojawił się pierwszy pręgierz, na rynku znajdował się plac otoczony rowem, ogrodzony płotem. W miejscu tym regularnie odbywały się sądy.

Jednak w wieku XIV nastąpiły zmiany. Każde większe miasto budowało tzw. pręgierz, który poniekąd świadczył o prestiżu takiego miasta. A warto zaznaczyć, że nie każde miasto posiadało taki pręgierz, ponieważ wiązało się to z przyznaniem przywilejów sądowych. Dawniej, było to równoznaczne z możliwością stosowania tzw. kary miecza.

 

Pierwszy, drewniany pręgierz został umieszczony na wrocławskim rynku już w XIV w. Ten, który stoi przed ratuszem do dzisiaj, to wykonana pod koniec XV w. kopia oryginału. Został on zrobiony z piaskowca i umieszczony na trzystopniowym cokole. Jego kształt przypomina czteroboczny słup, który podtrzymuje ażurową, pięcioboczną latarnię. Góra cokołu jest stożkowata, zwężająca się ku górze. Na szczycie stożka znajduje się figurka – kata z mieczem oraz pękiem rózg. U dołu, zamontowane zostały natomiast metalowe uchwyty, do których byli przywiązywani skazańcy.

 

Źródła podają, że ostatnia egzekucja wykonana została na wrocławskim pręgierzu w roku 1771, natomiast inne źródła wskazują, że jeszcze w XIX wieku wykonywana tam była kara chłosty.

Pręgierz i szubienice

 

Pręgierz to nie jedyne miejsce dla skazańców we Wrocławiu. W mieście wybudowanych zostało aż pięć szubienic. Znajdowały się one w następujących miejscach:

  • okolice współczesnego kompleksu sądowego (Podwale),
  • plac Kościuszki,
  • wrocławski rynek,
  • okolice ul. Drobnera, gdzie wieszano dezerterów pruskiej armii,
  • więzienie przy ul. Kleczkowskiej

II wojna światowa

 

W czasie II wojny światowej pręgierz uległ znacznym zniszczeniom. Były one tak duże, że tuż po wojnie rozważano nawet jego rozbiórkę, a fragmenty przeniesiono do Muzeum Architektury.

Teraźniejszość

 

Kopia, która stoi na dzisiejszym rynku została odsłonięta pod koniec roku 1985. Teraźniejszy pręgież nie jest wierną kopią oryginału. Usunięte zostały z niego metalowe uchwyty, do których przywiązywano skazańców.

Obecnie, to dawne miejsce kaźni, cieszy się wielką popularnością zarówno wśród turystów, jak i mieszkańców miasta. Dlaczego? Otóż jest charakterystycznym miejscem na wrocławskim rynku, dlatego często służy jako miejsce umawianych spotkań.

Jako ciekawostkę można dodać, że w roku 1996 kiedy to odbywał się remont elewacji ratusza, odnalezione zostały fragmenty pierwotnego, drewnianego pręgierza, pochodzące najprawdopodobniej z XIII albo XIV wieku.