Brochów jest jedną z „sypialni” Wrocławia, który tak jak inne miasta posiada ścisłe centrum i otaczające je spokojniejsze dzielnice. Często nie wiemy, że stanowiły one odrębne wsie położone na peryferiach, a które z czasem wchłonięte zostały przez miasto. Jaka jest więc historia Brochowa? Czym wyróżnia się na tle innych dzielnic? Sprawdź w tym artykule.

Wrocław i Brochów – razem, a jednak osobno

Brochów to dzielnica znajdująca w południowo-wschodniej części Wrocławia. Położony dość blisko ścisłego centrum miasta, jedynie kilka minut jazdy od Dworca Głównego. Przez wiele lat był uważany za peryferie miasta i nieco zapomniany. Jednak od 2000 roku dzielnica ta zaczęła się zmieniać. Brochów rozkwitł i stał się miejscem, gdzie coraz więcej osób chce zamieszkać, jednak nie zatracił swojego autonomicznego charakteru.

Symbolem tej autonomiczności mogą być dwa krasnale, stojące przy brochowskim dworcu kolejowym. Symbolizują one związek Wrocławia i Brochowa. Więcej jednak krasnali tak charakterystycznych dla Wrocławia, do tej dzielnicy już nie zawitało i raczej nie zawita. Dlaczego? Odpowiedź kryje się w historii tej dzielnicy.

O innych ciekawych i mniej znanych dzielnicach miasta, można przeczytać w artykule Wrocław nietypowe atrakcje, które warto odwiedzić.

Przedwojenne losy Brochowa

Wieś Brochów istniała już w XII wieku i stanowiła majątek klasztoru Najświętszej Marii Panny na Piasku, a następnie aż przez 600 lat była własnością kanoników regularnych. W tym czasie powstał tu wspaniały barokowy pałac, jednak jedyną pozostałością po nim jest jedno z najstarszych założeń parkowych we Wrocławiu.

W 1842 roku otwarto połączenie kolei Górnośląskiej na odcinku Wrocław (Brochów) Oława, które jest najstarszym połączeniem kolejowym na obecnym terenie Polski. Następnie w 1896 roku została wybudowana na Brochowie kolejowa stacja towarowa, która jest drugim co do wielkości obiektem tego typu w Polsce. Stanowi również ciekawy zabytek architektoniczny dzielnicy Brochowa, ale nie jedyny. Rozwój kolejnictwa przyczynił się do rozbudowy Brochowa na przełomie XIX i XX wieku. W tym też czasie Brochów został włączony w obszar Wrocławia.  Z centrum miasta łączył go pierwszy w Europie Wschodniej prototyp trolejbusu. W tym czasie powstały tu liczne zabudowania – kamienice oraz domy jednorodzinne, a także szkoły, sklepy i restauracje, a także nieduży teatr. Wydawane były również 2 dzienniki. To wszystko przyczyniło się o tego, że Brochów, pomimo połączenia z Wrocławiem, stanowił nadal samodzielną i autonomiczną jednostkę.

W czasie II wojny światowej w wyniku nalotów bombowych, które miały miejsce 18 stycznia 1945 roku, zostało zniszczone około 30% przedwojennych zabudowań. Choć głównym celem strategicznym były obiekty kolejowe i stacja rozrządowa, jednak nalot prowadzony z dużych wysokości dosięgnął, przede wszystkim centrum osiedla. Zaraz po wojnie, Brochów ponownie stał się samodzielną jednostką administracyjną i został zapomniany na wiele lat.

Powojenna historia dzielnicy Brochów

Do 1950 roku, odbudowana została jedynie stacja rozrządu, a wiele cegieł z tego terenu, tak jak z Wrocławia oraz całego Dolnego Śląska, została wywieziona do odbudowy Warszawy i innych miast Polski. Dopiero po dołączeniu Brochowa w 1951 roku do miasta Wrocławia, rozpoczęły się kolejne prace nad odbudową osiedla. Zaczęto od budynków użyteczności publicznej, niestety nie odbudowano części obiektów sportowych, takich jak basen i hala sportowa, ani szkoły średniej.

W kolejnych latach powstawały budynki mieszkalne jedno i wielorodzinne, szkoła podstawowa, a także szpital.
Dawny teatr został zmieniony na kino „Sygnał”, który jednak nie przetrwał próby czasu. Istniały tu również posterunek policji, straż pożarna oraz dom kultury, jednak z czasem zostały one zamknięte.

Brochów położony na peryferiach miasta, z mocno ograniczoną komunikacją miejską stanowił nieco zapomniane, senne osiedle, które jednak nie zatraciło swojego autonomicznego charakteru.

Zabytki Brochowa

Długa historia Borchowa uwidacznia się w licznych obiektach, które przetrwały zawirowania wojenne. Z pewnością jednym z najciekawszych zabytków jest stacja kolejowa na Brochowie z XIX wieku, która po renowacji przeprowadzonej w 2011 roku, prezentuje się doskonale. Obsługuje obecnie pociągi osobowe, które stanowią jeden z szybszych sposób dotarcia również do centrum miasta.

W centralnej części Brochowa pozostały ślady dawnych obiektów między innymi budynek przy semaforowej 5 pełnił przez lata funkcję ratusza, do momentu, przyłączenia Brochowa do Wrocławia. Pierwotnie znajdowało się tu biuro meldunkowe, komisariat policji i pomieszczenia rady miasta. Obecnie budynek z początku XX wieku został przekształcony w dzienny dom wsparcia dla osób starszych.

Warto wspomnieć, że przed wojną na terenie Brochowa istniały dwa kościoły: katolicki św. Jerzego Męczennika i Podwyższenia Krzyża Świętego z początku XX wieku oraz ewangelicki pod wezwaniem św. Ducha, który rozebrano po 1945. Obecnie został po nim jedynie zabytkowy dom parafialny. Kościół katolicki został zaprojektowany przez niemieckiego architekta Oskara Hoßfelda, w stylu neoromańskim.

Innym ciekawym zabytkiem jest górująca nad Brochowem, wysoka na 36 metrów wieża ciśnień wybudowana również na początku XX wieku. Więcej na temat tego obiektu, znajdziesz w artykule Wieża ciśnień na Wrocławskim Brochowie.

Brochów na nowo odkryty

Brochów na nowo zaczął się budzić do życia pod koniec lat 90’ XX wieku. W dużej mierze za sprawą oddolnych działań mieszkańców. W 1999 roku powstało Towarzystwo Miłośników Brochowa, a już kilka lat wcześniej zaczęto wydawać gazetkę osiedlową.

Niezwykle ważne dla rozwoju dzielnicy były uchwały podjęte przez Radę Miasta Wrocławia. Pierwsza z 2002 roku powstała w celu zachowania małomiasteczkowego charakteru tego miejsca. Druga podjęta dwa lata później dotyczyła zagospodarowania przestrzennego, który ma nawiązywać do przedwojennej koncepcji rozbudowy osiedla. Dzięki temu na Brochowie ma powstawać dość niska zabudowa, żadnych wysokościowców, która nadaje bardziej przytulnego klimatu dzielnicy.

Od tego momentu Brochów zaczął się rozbudowywać, a developerzy wykorzystywać tkwiący w nim potencjał. Jest on całkiem duży, ponieważ, dzięki coraz bogatszej infrastrukturze dzielnica jest niezależna od centrum.

Obecnie mieszkańcy Brochowa mają do dyspozycji liczne sklepy, piekarnie, w tym cieszącą się bardzo dobrą opinią nie sieciową piekarnię Bułka Tarta, oraz bary, czy restauracje. Do tego szkoła, przedszkola oraz szpital i przychodnie. Dodatkowo dom dzienny dla osób starszych, gdzie mogą miło wspólnie spędzić czas. Nawiązując do historii tego miejsca, jest budowany nowy basen.

Największą jednak zaletą Brochowa jest duża ilości zieleni, między innymi dzięki istnieniu jednego z najstarszych parków w mieście, parku Brochowskiego, oraz mniejszych i większych zielonych przestrzeni, oraz ogrodów wokół domów jednorodzinnych. Jest więc to idealne miejsce dla rodzin z dziećmi, które szukają osiedla z małomiasteczkowym klimatem, usytuowanego blisko centrum, jednak osłoniętego od zgiełku i chaosu dużego miasta.