Pierwsze staropolskie zdanie znane nam z publikacji to: „Day, ut ia pobrusa, a ti poziwai”, czyli „Daj, ać ja pobruszę, a ty poczywaj!”. Współcześnie odczytalibyśmy je jako „Daj, niech ja pomielę, a ty odpoczywaj”. Pochodzi ono z Księgi henrykowskiej, która przechowywana jest we Wrocławiu.

 

Księga ta jest w oryginale przechowywana jest w Muzeum Archidiecezjalnym we Wrocławiu (sygn. V.7). Odwiedzający placówkę mogą zobaczyć to wyjątkowe dzieło, które zostało również wpisane na listę UNESCO.

 

W Muzeum Archidiecezjalnym możemy również zobaczyć wiele innych wyjątkowych eksponatów, które dokumentują historię Dolnego Śląska. Odwiedzenie tego muzeum powinno znaleźć się na liście każdego, kto chce dowiedzieć się więcej o dziejach Wrocławia i innych miejscowości, a także poznać wyjątkowe dzieła sprzed wieków.

 

Historia Księgi Henrykowskiej

Księga henrykowska, a dokładnie Liber fundationis claustri sanctae Mariae Virginis in Heinrichow, czyli Księga założenia klasztoru świętej Marii Dziewicy w Henrykowie jest jedną z cennych kronik średniowiecznych. Została ona założona dla opactwa Cystersów w Henrykowie i spisana po łacinie, chociaż zawiera także przytoczone powyżej staropolskie zdanie. Co ciekawe, w Księdze znalazły się także pierwsze drukowane modlitwy w języku polskim, w tym takie jak „Ojcze nasz”.

 

W księdze znajdują się również nazwy miejscowe oraz geograficzne z terenu Dolnego Śląska. Wymienione został tam między innymi Bobolice, Brukalice, Cienkowice, Ciepłowody, Czesławice, Głogów, Henryków, Jagielno, Kobyla Głowa, Muszkowice, Przychowa, Raczyce, Pisary, Skalice, Wadochowice, Witostowice, co świadczy o tym, że zostały one założone w okresie przed napisaniem Księgi.

 

Dzieło zostało jako spis dóbr klasztornych po najeździe Mongołów w 1241 roku. Zwiera ona między innymi opis dziejów założenia klasztoru, jego uposażenie, posiadłości. Księga składa się z dwóch części, a także z dodatku, w którym wymieniono biskupów wrocławskich. Autorem pierwszej części, która obejmuje czas do 1259 roku jest opat klasztoru Piotr. Autorem drugiej części jest zakonnik niewymieniony z imienia, który doprowadził dzieje opactwa do 1310 roku.